Υπάρχουν στιγμές που το σπίτι γεμίζει σιωπές.
Οι λέξεις χάνονται μέσα σε κλειστές πόρτες,
και ο έφηβος μοιάζει να απομακρύνεται —
όχι επειδή δεν αγαπά,
αλλά επειδή χρειάζεται χώρο για να ανακαλύψει ποιος είναι.
Η σχέση γονιού και εφήβου είναι ένας διάλογος ανάμεσα σε δύο κόσμους, τον κόσμο της προστασίας και τον κόσμο της ελευθερίας.
Και ανάμεσά τους, μια γέφυρα: η επικοινωνία.
Η συστημική ματιά στην εφηβεία
Στη συστημική προσέγγιση, βλέπουμε την εφηβεία όχι σαν πρόβλημα, αλλά σαν στάδιο εξέλιξης του οικογενειακού συστήματος.
Όταν το παιδί αλλάζει, όλη η οικογένεια χρειάζεται να αλλάξει μαζί του.
Οι ρόλοι μετακινούνται:
ο γονιός μαθαίνει να στέκεται λίγο πιο πίσω, να παρατηρεί χωρίς να ελέγχει, να συνοδεύει χωρίς να καθοδηγεί απόλυτα.
Η δυσκολία δεν είναι απόσταση — είναι μετάβαση.
Όταν η επικοινωνία μπλοκάρει
Στην εφηβεία, η ανάγκη για αυτονομία συναντά τον φόβο της απώλειας.
Ο γονιός προσπαθεί να κρατήσει κοντά, ενώ ο έφηβος προσπαθεί να απομακρυνθεί λίγο για να αναπνεύσει.
Κι έτσι, αντί για κατανόηση, γεννιούνται:
Μονολόγοι αντί για διάλογο.
Παρανοήσεις αντί για εμπιστοσύνη.
Αντιδράσεις αντί για ακρόαση.
Όμως πίσω από τις φωνές και τις σιωπές, υπάρχει πάντα μια ανείπωτη αγάπη που ψάχνει νέο τρόπο να εκφραστεί.
Ερωτήσεις για τους γονείς
Πότε ήταν η τελευταία φορά που άκουσα τον έφηβό μου χωρίς να απαντήσω;
Τι προσπαθώ να του δείξω όταν θυμώνω;
Ποια δικά μου συναισθήματα ξυπνά η συμπεριφορά του;
Θυμάμαι πως ήμουν κι εγώ κάποτε στην ηλικία του;
Η ενσυναίσθηση δεν είναι τεχνική, είναι επαφή — με τον άλλον, αλλά και με τον εαυτό σου.
Μικρές κινήσεις που ανοίγουν διαύλους
Αντί να ρωτήσεις «τι έκανες σήμερα;», δοκίμασε «πώς πέρασες;»
Μίλησε για σένα. Οι έφηβοι συνδέονται με την αυθεντικότητα.
Όρισε όρια με σταθερότητα, αλλά χωρίς αυστηρότητα.
Και όταν κάτι πάει στραβά, πες το απλά: «Θέλω να το καταλάβω, όχι να σε διορθώσω.»
Σχέση που μεγαλώνει μαζί
Η σχέση γονιού και εφήβου δεν τελειώνει ποτέ — αλλάζει μορφή.
Από την καθοδήγηση περνά στη συνοδοιπορία.
Από τη διόρθωση, στη συνάντηση.
Η επικοινωνία δεν είναι να συμφωνείς πάντα, είναι να μένεις εκεί, να δείχνεις με παρουσία πως αγαπάς, ακόμη κι όταν διαφωνείς.
📍 Άσπα Παρδάλη
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Συστημική Προσέγγιση
Online & Δια ζώσης συνεδρίες